Spis treści
Zalecenia dotyczące codziennej aktywności fizycznej dzieci i młodzieży to co najmniej 60 minut dziennie. Z badań wynika, że taka "dawka ruchu" dotyczy zaledwie 16,8 proc. dzieci i młodzieży. Tymczasem średni czas spędzany online przez nastolatków wynosi 5 godzin i 36 minut dziennie. To wzrost o prawie dwie godziny w ciągu ostatniej dekady.
Dlaczego ruch jest ważny?
Ruch jest nie tylko sposobem na utrzymanie dobrej kondycji fizycznej, ale także kluczem do lepszego samopoczucia i zdrowia psychicznego. Regularne przebywanie na świeżym powietrzu daje wiele korzyści dla zdrowia, a kontakt z naturą – jak dowodzą badania naukowe - obniża poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, zmniejsza ryzyko wystąpienia nadciśnienia, udaru, chorób serca i astmy. Co więcej, osoby spędzające więcej czasu na łonie natury częściej deklarują lepsze samopoczucie i ogólny stan zdrowia.
"Ruch jest podstawową potrzebą człowieka"
Zdaniem dr Tomasza Rożka z Fundacji Nauka. To Lubię, we współczesnym świecie pełnym ekranów warto przypomnieć sobie, jak wielką moc ma ruch na świeżym powietrzu. Spacer po lesie, wsłuchiwanie się w dźwięki natury czy poszukiwanie skarbów to proste sposoby na połączenie aktywności fizycznej z nauką.
– Ruch jest podstawową potrzebą człowieka – tak jak jedzenie czy sen. Nasze ciała są stworzone do aktywności, a jej brak po prostu nam szkodzi. Regularna ćwiczenia poprawią pracę serca, płuc, mięśni i stawów, a także wspierają zdrowie psychiczne – wyjaśnia dr Rożek.
Dodaje, że już 30 minut umiarkowanej aktywności dziennie zmniejsza ryzyko depresji, poprawia koncentrację i redukuje stres. Co więcej, aktywność fizyczna wspomaga pamięć i procesy poznawcze oraz może spowolnić starzenie się układu nerwowego.
Ruch pomaga też w rozwoju zdolności poznawczych i wzmacnia odporność organizmu. Poprawia krążenie krwi i transport komórek odpornościowych. W opinii eksperta, z tego względu warto już od najmłodszych lat dbać o nawyk aktywności – najlepiej w połączeniu z edukacją przyrodniczą i zabawą.
– Dziś dzieci ruszają się mniej niż kiedykolwiek wcześniej. Powodów jest wiele. Po pierwsze, styl życia. Coraz więcej czasu spędzają przed ekranami – komputery, tablety, smartfony, a do tego gry wideo i seriale – zauważa dr Tomasz Rożek.
Uważa, że w tym obszarze dużą rolę odgrywają też rodzice i opiekunowie. Dzieci często nie mają czasu na swobodną zabawę na świeżym powietrzu, a jeśli nie widzą przykładu wśród dorosłych, ich motywacja do ruchu spada.
Jak zachęcić dzieci do uprawiania sportu?
Zmotywowanie dzieci do aktywności to wyzwanie, ale nie jest niemożliwe. Kluczem jest połączenie zabawy z nauką. Autorzy programu edukacyjnego Kubusiowi Przyjaciele Natury, którego jednym ze scenariuszy jest ruch i aktywność, zachęca do budowania pozytywnych nawyków, które można wpleść w codzienność. Są to m.in.:
Radość z ruchu - aktywność fizyczna nie powinna być kolejnym obowiązkiem. Dzieci potrzebują przestrzeni do swobodnej aktywności, bez ocen czy przymusu. Organizuj proste zabawy, np. zbieranie liści, kamyków, szyszek, wypatrywanie ptaków czy leśne podchody.
Daj dobry przykład - jeśli rodzice i nauczyciele są aktywni, dzieci chętniej pójdą w ich ślady. Wspólne spacery, wycieczki rowerowe czy gry zespołowe wzmacniają więzi rodzinne i budują pozytywne nawyki.
Dopasuj formę uprawiania sportu do swojego dziecka - nie każde dziecko lubi piłkę nożną czy bieganie. Jedne wolą taniec, inne sztuki walki czy jazdę na rolkach. Kluczem jest znalezienie formy ruchu, która sprawia dziecku przyjemność. Dlatego też warto eksperymentować z różnymi formami sportu.
Doceniaj wysiłek, nie tylko wyniki - pochwały wzmacniają motywację i poczucie własnej wartości. Sport nie musi oznaczać rywalizacji – może być okazją do nauki współpracy, wytrwałości i radzenia sobie z porażkami.
Zamiast samochodu można wybrać spacer lub rower. Z kolei aktywne przerwy w nauce w postaci kilku minut ruchu poprawiają koncentrację i efektywność nauki. Skakanie przez kałuże czy bieganie po lesie to świetna zabawa, a klasyczne gry podwórkowe, takie jak berek, klasy, zabawa w chowanego to aktywność, która nie wymagają ekranu.
