Depresja maskowana coraz częściej dotyka Polaków. Masz te objawy?

Depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób psychicznych, dotykając miliony ludzi na całym świecie. Jednak depresja maskowana, zwana także ukrytą, pozostaje znacznie mniej znana. Objawy tej formy depresji często przypominają inne schorzenia, co sprawia, że jej diagnoza bywa niezwykle trudna. Wśród różnych form depresji, depresja maskowana jest jedną z tych, która najczęściej pozostaje nierozpoznana. W artykule przyjrzymy się bliżej tej podstępnej chorobie i podpowiemy, jak ją rozpoznać oraz leczyć.

Czym jest depresja maskowana?

Depresja maskowana to nietypowa forma choroby psychicznej, w której dominują objawy fizyczne zamiast klasycznych oznak depresji, takich jak smutek czy przygnębienie. Pacjenci często zgłaszają się do lekarzy z dolegliwościami somatycznymi, nie podejrzewając, że ich źródłem może być stan psychiczny.

Choroba ta jest trudna do zdiagnozowania, ponieważ objawy przypominają inne schorzenia, co prowadzi do długotrwałego procesu diagnostycznego. Pacjenci nierzadko odwiedzają licznych specjalistów, takich jak kardiolodzy czy gastrolodzy, zanim trafiają do psychiatry, który może właściwie ocenić ich stan.

Co ważne, depresja maskowana nie została wyodrębniona jako osobna jednostka w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Brakuje jej także w Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego DSM-5. Choroba ta może występować samodzielnie lub stanowić wstęp do pełnoobjawowej depresji. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja i postawienie właściwego rozpoznania.

Przyczyny depresji maskowanej. Dlaczego chorujemy?

Za rozwój depresji maskowanej odpowiadają liczne czynniki, które mogą występować jednocześnie. Należą do nich:

• czynniki biologiczne: predyspozycje genetyczne, zaburzenia neuroprzekaźnictwa, zaburzenia hormonalne;
• czynniki psychologiczne: trudności w radzeniu sobie ze stresem, cechy osobowości, problemy w relacjach interpersonalnych;
• czynniki społeczne: trudna sytuacja zawodowa i finansowa, brak wsparcia ze strony bliskich, stresujące wydarzenia życiowe.

Wielu pacjentów rozwija depresję maskowaną po przeżyciu silnych stresów, jak śmierć bliskiej osoby, utrata pracy czy problemy zdrowotne. W takich momentach może dochodzić do ujawnienia się objawów, które są łatwe do pomylenia z innymi problemami zdrowotnymi.

Odkładasz rzeczy na później? Sprawdź, skąd się bierze prokrastynacja i jak sobie z nią radzićZobacz również

Objawy depresji ukrytej – jakie maski przybiera choroba?

Depresja maskowana objawia się różnymi "maskami", czyli zespołami objawów, które przybierają różną formę u różnych pacjentów. Wyróżniamy:

• maski psychopatologiczne: takie jak zaburzenia lękowe, natręctwa, ataki paniki;
• maski psychosomatyczne: bóle ciała, zawroty głowy, zmęczenie, problemy trawienne;
• maski bólowe: bóle głowy, mięśniowe, nerwobóle;
• maski behawioralne: uzależnienia od zakupów, seksu, nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Wszystkie te objawy mają swoje źródło w depresji, ale nie są łatwe do skojarzenia z chorobą psychiczną. Często pacjenci koncentrują się tylko na fizycznych dolegliwościach, zapominając o ich psychologicznym podłożu. Dopiero leczenie psychiczne przynosi poprawę stanu zdrowia.

Typowe objawy depresji maskowanej

Jak widzimy, objawy depresji maskowanej są niespecyficzne i mogą przypominać dolegliwości związane z różnymi chorobami somatycznymi. Do najczęstszych symptomów należą:

• uporczywe zmęczenie i brak energii, które nie są związane z wysiłkiem fizycznym;
• bóle głowy, mięśni lub brzucha bez jasnej przyczyny;
• zaburzenia snu, takie jak bezsenność lub nadmierna senność;
• problemy trawienne, np. biegunki, zaparcia czy utrata apetytu.

Nietypowe symptomy, które mogą Cię zaskoczyć

Depresja maskowana potrafi manifestować się także w sposób jeszcze mniej oczywisty. Symptomy te często odciągają uwagę od problemów psychicznych. Wśród nietypowych objawów znajdują się:

• zmiany skórne, takie jak wysypki czy świąd;
• nałogowe objadanie się lub unikanie posiłków;
• wahania wagi, zarówno jej przyrost, jak i utrata;
• bóle w klatce piersiowej przypominające problemy z sercem.

Takie objawy mogą sugerować różne choroby, co wydłuża proces diagnostyczny. Najpierw lekarze starają się wykluczyć schorzenia typowo powiązane z konkretnymi objawami somatycznymi, np. zlecają badania układu pokarmowego w przypadku przewlekłych bólów brzucha. Dopiero gdy wykluczone zostaną choroby somatyczne, specjaliści kierują uwagę ku możliwym zaburzeniom psychicznym. Wówczas kluczowe jest zwrócenie się o pomoc do psychiatry lub psychologa, który pomoże znaleźć przyczynę problemów.

Ozempic może być niebezpieczny. Uważaj na te skutki uboczneZobacz również

Depresja maskowana u mężczyzn i kobiet

Depresja maskowana może dotknąć każdego, jednak jej objawy mogą się różnić w zależności od płci. Kobiety często zgłaszają się do lekarzy z klasycznymi objawami depresji, ale mężczyźni mogą maskować swoje problemy w inny sposób. U mężczyzn depresja maskowana często objawia się rozdrażnieniem, agresją i napięciem, a nie smutkiem. Częściej też zauważają problemy somatyczne, takie jak bóle głowy czy zmęczenie, tłumacząc je stresem w pracy. Z tego powodu mężczyźni rzadziej szukają pomocy w gabinecie psychologa lub psychiatry.

Jak lekarze diagnozują depresję maskowaną?

Depresja maskowana może być mylona z innymi zaburzeniami psychicznymi, jak zaburzenia lękowe, czy nawet choroby somatyczne. W związku z tym, diagnostyka wymaga szczególnej uwagi i zastosowania odpowiednich testów psychologicznych, które pozwolą określić, czy to depresja jest źródłem problemów pacjenta. Rozpoznanie depresji maskowanej wymaga szczegółowego wywiadu medycznego oraz analizy objawów. Lekarze stosują różnorodne metody diagnostyczne, aby wykluczyć inne schorzenia. Kluczowe elementy procesu diagnostycznego obejmują:

• szczegółowy wywiad lekarski dotyczący objawów fizycznych i psychicznych;
• badania laboratoryjne, które pomagają wykluczyć choroby somatyczne, np. anemię czy zaburzenia tarczycy;
• skale oceny zdrowia psychicznego, takie jak skala depresji Becka;
• konsultację psychiatryczną w przypadku podejrzenia problemów psychicznych.

Dokładne badania pozwalają wykluczyć inne schorzenia i potwierdzić, że źródłem objawów jest depresja maskowana.

Jak działa Intermittent Fasting? Rodzaje i zasady postu przerywanegoZobacz również

Jak wygląda leczenie depresji maskowanej?

Leczenie depresji maskowanej wymaga indywidualnego podejścia i przebiega zwykle w sposób podobny do leczenia klasycznej depresji. Podstawowymi metodami są:

• farmakoterapia – stosowanie leków przeciwdepresyjnych dobranych do potrzeb pacjenta;
• psychoterapia – szczególnie skuteczna jest terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga zmienić sposób myślenia i radzenia sobie ze stresem;
• zmiana stylu życia – aktywność fizyczna, zdrowa dieta i techniki radzenia sobie ze stresem odgrywają ważną rolę w terapii.

W leczeniu depresji - także maskowanej - kluczowe jest również wsparcie ze strony rodziny i bliskich. Zrozumienie oraz empatia mogą znacząco przyspieszyć proces zdrowienia. Pamiętaj: jeśli doświadczasz objawów opisanych w artykule, nie ignoruj ich – skonsultuj się z lekarzem i zadbaj o swoje zdrowie psychiczne.