Spis treści
Z prokrastynacją można próbować walczyć na wiele sposobów - m.in. ustalając priorytety, dzieląc zadania na mniejsze części, unikając rozpraszaczy czy wykorzystując techniki planowania czasu. Czy wiesz jednak skąd bierze się prokrastynacja? Jakie może być jej podłoże?
Co to jest prokrastynacja?
Prokrastynacja to zjawisko polegające na celowym odkładaniu ważnych zadań na rzecz mniej istotnych, a czasem na rzecz przyjemniejszych czynności. Działanie to nierzadko prowadzi do frustracji, nieefektywności (np. w pracy) czy poczucia winy.
Skąd się bierze prokrastynacja?
Zdaniem specjalistów, prokrastynacja może mieć przyczyny zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. O ile te pierwsze związane są z osobowością, wrodzoną motywacją i przekonaniami danej osoby, przyczyny zewnętrzne wynikają z otoczenia, w którym dana osoba funkcjonuje.
Do przyczyn prokrastynacji zaliczamy m.in. lęk przed porażką, perfekcjonizm, brak umiejętności organizacji czasu oraz niskie poczucie własnej wartości, a także zbyt dużą liczbę zadań do wykonania, brak jasnych celów oraz presję otoczenia.
Czy prokrastynacja to depresja?
Prokrastynacja sama w sobie nie jest depresją, ale może być jednym z jej objawów, szczególnie gdy towarzyszy jej brak energii, obniżony nastrój i trudności w podejmowaniu decyzji. W przypadku depresji odkładanie zadań wynika często z uczucia przytłoczenia i utraty motywacji. Osoby cierpiące na depresję często mają obniżoną motywację do działania, trudności z koncentracją i organizacją czasu.
Stany depresyjne mogą być więc przyczyną prokrastynacji, ale także jej skutkiem. Prokrastynacja często ma negatywny wpływ na relacje międzyludzkie, co może prowadzić do rozwoju objawów depresji, takich jak przygnębienie i apatia.
Z kolei w prokrastynacji bez depresji jej przyczyną jest zazwyczaj unikanie dyskomfortu lub problem z organizacją czasu.
Czy prokrastynacja to lenistwo?
Prokrastynacja nie jest lenistwem, choć często bywa z nim mylona. Lenistwo oznacza brak chęci do działania, podczas gdy prokrastynacja to świadome odkładanie ważnych zadań na później, mimo świadomości ich konsekwencji, zwykle z powodu lęku, stresu lub obawy przed porażką. Osoby prokrastynujące często wykonują inne, mniej istotne czynności, zamiast skupić się na priorytetach, co wynika z problemów z samoregulacją, a nie braku zaangażowania.
Z kolei lenistwo często jest spowodowane niskim poziomem ambicji lub obojętnym stosunkiem do obowiązków. Zazwyczaj lenistwu nie towarzyszą wyrzuty sumienia związane z odkładaniem zadań na później.
Jak zapobiegać prokrastynacji?
By zapobiec prokrastynacji warto jest budować lepsze nawyki, takie jak umiejętność organizacji czasu (nauka planowania, delegowania zadań), jasne definiowanie celów czy nauka radzenia sobie ze stresem. Gdy prokrastynacja negatywnie wpływa na samopoczucie i życie, np. zawodowe lub prywatne, warto skorzystać z pomocy specjalisty.
