Spis treści
- Co to jest niepełnosprawność?
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności
- Ulgi, dofinansowania i uprawnienia dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
- Pomoc w ramach programu "Aktywny samorząd"
- Zasiłek rodzinny, staże, szkolenia, bony
- Zasiłek pielęgnacyjny
- Zasiłek okresowy
- Renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy
- Dofinansowanie do zatrudnienia
- Krótszy czas pracy i dodatkowe przerwy
- Dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych
- Zwolnienie z pracy na czas turnusu rehabilitacyjnego
- Ulgi podatkowe
- Karta parkingowa
- Ulgi na przejazdy środkami transportu publicznego
W Polsce, zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. W przeszłości określeniom tym odpowiadały: I,II i III grupa inwalidzka. Na jakie świadczenia i ulgi mogą liczyć osoby z II stopniem niepełnosprawności w 2025 roku?
Co to jest niepełnosprawność?
Niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszania sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy. Stopień niepełnosprawności orzekany jest na czas określony lub na stałe.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności
Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczane są osoby z:
- naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub
- naruszoną sprawnością organizmu, wymagające czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.
Wystarczy, że będzie spełniona jedna z powyższych przesłanek, by uzyskać umiarkowany stopień niepełnosprawności. Zaliczenie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie oznacza wykluczenia możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub wykonywania pracy zdalnej.
Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Ulgi, dofinansowania i uprawnienia dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
Ustalenie stopnia niepełnosprawności jest podstawą do przyznania wielu różnych ulg, dofinansowań i uprawnień.
Pomoc w ramach programu "Aktywny samorząd"
W ramach programu "Aktywny samorząd" osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą w 2025 roku liczyć na:
- pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania samochodu
- pomoc w uzyskaniu prawa jazdy
- pomoc w zakupie sprzętu elektronicznego lub jego elementów oraz oprogramowania
- pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego sprzętu elektronicznego
- pomoc w zakupie i w utrzymaniu sprawności technicznej protezy kończyny, w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne, tj. protezy co najmniej na III poziomie jakości
- pomoc w zakupie skutera inwalidzkiego o napędzie elektrycznym lub oprzyrządowania elektrycznego do wózka ręcznego (pomoc adresowana jest do osób z orzeczeniem o niepełnosprawności (do 16 roku życia) lub osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, z dysfunkcją narządu ruchu powodującą problemy w samodzielnym przemieszczaniu się i posiadających zgodę lekarza specjalisty na użytkowanie przedmiotu dofinansowania),
- pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla osoby zależnej
- pomoc w kontynuowaniu rehabilitacji w formie wentylacji domowej (pomoc adresowana jest do osób ze stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem o niepełnosprawności (do 16 roku życia), które korzystają z koncentratora tlenu lub respiratora w ramach świadczenia udzielanego przez ośrodek domowego leczenia tlenem lub ośrodek wentylacji domowej),
- pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym.
Zasiłek rodzinny, staże, szkolenia, bony
Osoby z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności jeśli mają prawo do zasiłku rodzinnego, mogą także wystąpić o dodatki do zasiłku rodzinnego związane z niepełnosprawnością.
Co więcej, mogą także skorzystać z szeregu uprawnień w przypadku zarejestrowania się jako osoba poszukująca pracy w powiatowym urzędzie pracy. Dzięki temu mogą skorzystać m.in. ze szkoleń, staży, prac interwencyjnych i bonów szkoleniowych oraz stażowych.
Zasiłek pielęgnacyjny
Osoba posiadająca umiarkowany stopień niepełnosprawności może mieć uprawnienia do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego lub dodatku pielęgnacyjnego. Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobom, które są uprawnione do emerytury lub renty, w przypadku, gdy dana osoba została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Przysługuje także wszystkim osobom, które ukończyły 75 lat. Od 1 marca 2025 roku dodatek pielęgnacyjny wynosi 348,22 zł.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
- seniorom powyżej 75 roku życia,
- niepełnosprawnym dzieciom,
- osobom niepełnosprawnym, które mają powyżej 16 r.ż., w przypadku gdy legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- osobom niepełnosprawnym, mającym powyżej 16 lat, legitymującym się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w przypadku, gdy niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 r.ż.
Zasiłek okresowy
Ponadto, osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą wystąpić o zasiłek okresowy. Należy jednak pamiętać, że jest on przyznawany po spełnieniu kryterium dochodowego, które w 2025 roku wynosi 1010 zł dla osoby samotnej lub 823 zł na osobę w rodzinie.
Renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy
W przypadku niezdolności do pracy, mogą także ubiegać się o przyznanie renty. Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 marca 2025 roku wynosi 1 878,91 zł , a renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 1 409,18 zł.
Dofinansowanie do zatrudnienia
Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą także liczyć na dofinansowanie do zatrudniania w wysokości od 1550 zł do 2 585 zł z PFRON.
Krótszy czas pracy i dodatkowe przerwy
Czas pracy osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Przysługuje im także prawo do dodatkowej 15 minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.
Osoby legitymujące się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mają także prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu nabywa się po przepracowaniu jednego roku po uzyskaniu orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Osoby niepełnosprawne nie mogą być też zatrudnione w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
Dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych
Osoby niepełnosprawne mogą także ubiegać się o dofinansowania ze środków PFRON do uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych, w przypadku, gdy przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty:
- 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym;
- 65 proc. przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.
Zwolnienie z pracy na czas turnusu rehabilitacyjnego
Osoby wybierające się na turnus rehabilitacyjny, mają prawo do zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, jednak nie częściej niż raz w roku. Mają także prawo do zwolnienia w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
Ulgi podatkowe
Osoby niepełnosprawne, a także osoby mające na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, w przypadku poniesienia wydatków na rehabilitację lub poniesienia wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych mogą skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej.
W ramach wydatków do odliczenia można wyróżnić wydatki nielimitowane oraz wydatki limitowane. Wśród wydatków nielimitowanych (w przypadku których można odliczyć całą kwotę wydatku) wyróżnić można np. adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb, które wynikają z niepełnosprawności, odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, czy opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa.
Wśród wydatków limitowanych (są limity kwotowe) można odliczyć m.in. zakup leków (100 zł), zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów, wkładów anatomicznych, opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa, utrzymanie psa asystującego oraz używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia.
Karta parkingowa
Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą także otrzymać kartę parkingową - w przypadku, gdy mają ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się oraz przyczynę niepełnosprawności oznaczoną symbolem: 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia).
Ulgi na przejazdy środkami transportu publicznego
Osoby niepełnosprawne mogą także liczyć na ulgi na przejazdy środkami transportu publicznego. W niektórych miejscowościach nawet mogą mieć bezpłatne przejazdy. Ale to nie wszystko. Warto także pamiętać o tym, że osoby niepełnosprawne, które mają sprawę w sądzie, mogą otrzymać zwolnienie z kosztów sądowych.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak