Spis treści
Właściciele nieruchomości mają obowiązek przeprowadzenia inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest. Do 31 stycznia 2025 roku muszą natomiast przekazać wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta stosowną deklarację. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować nawet 20 tys. zł kary.
Nawet 14,5 tys. ton wyrobów zawierających azbest
Choć produkcja i stosowanie wyrobów zawierających azbest są zakazane w naszym kraju od 1998 roku materiał ten wciąż obecny jest w wielu miejscach. Według szacunków, w Polsce może być ok. 14,5 tys. ton wyrobów zawierających azbest. Choć jest to materiał odporny na działanie wysokich temperatur, mrozu, ognia oraz substancji żrących, jednocześnie może mieć bardzo szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi.
Wdychanie jego włókien może prowadzić do groźnych chorób układu oddechowego, takich jak zwłóknienie płuc, rak płuc czy międzybłoniak opłucnej – agresywny nowotwór rozwijający się w wyściółce płuc. Włókna azbestu są mikroskopijne i mogą osiadać w płucach powodując stopniowe uszkodzenia, które ujawniają się po wielu latach.
W Polsce azbest najczęściej wykorzystywano do produkcji pokryć dachów w postaci eternitowych płyt, którymi pokrytych jest wiele budynków. Używano go również do produkcji płyt balkonowych, elewacyjnych, a także rur do instalacji wodociągowych czy kanalizacyjnych. Wykorzystywany był także w przewodach wentylacyjnych i kominowych.
Właściciele nieruchomości mają czas do 31 stycznia
Właściwie zabezpieczony i nieuszkodzony azbest nie stanowi zagrożenia dla zdrowia jednak wyroby azbestowe, które zostały zakwalifikowane do wymiany muszą być usunięte natychmiastowo. Z kolei wszystkie wyroby zawierające azbest muszą być usunięte do 2032 roku.
Właściciele nieruchomości, które posiadają elementy wykonane z azbestu, muszą kontrolować ich stan i regularnie oceniać ich stan techniczny. Te, które zostaną zakwalifikowane do wymiany muszą być usunięte, natomiast elementy nieuszkodzone mogą być bezpiecznie użytkowane do momentu kolejnej kontroli.
Po kontroli sporządza się informację w dwóch egzemplarzach:
- osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami przedkładają informację wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta,
- pozostałe podmioty przedkładają informację w formie pisemnej marszałkowi województwa.
Kary za niedopełnienie obowiązku
Niezłożenie deklaracje w terminie skutkuje nałożeniem sankcji. Gdy kontrola wykryje niezgłoszone wyroby zawierające azbest, kara nałożona na właściciela budynku wynosi nawet do 20 tys. zł. Co więcej, w razie kontroli i ujawnienia azbestu można stracić możliwość korzystania z programu Czyste Powietrze. Warto pamiętać, że wiele miast i gmin przekazuje dotacje na usunięcie wyrobów zawierających azbest.
