
Spis treści
Szpinak to jedno z najzdrowszych warzyw liściastych. Jest bogate w żelazo, witaminy i antyoksydanty. Jednak w przypadku niektórych osób nadmierne spożycie szpinaku może sprzyjać tworzeniu się kamieni nerkowych. Jaki związek ma szpinak z kamicą nerkową?
Jak powstają kamienie nerkowe?
Kamienie nerkowe to twarde złogi, które powstają z substancji obecnych w moczu. Najczęściej składają się z węglanu wapnia i szczawianów. Gdy ich stężenie w moczu jest zbyt wysokie, mogą krystalizować i tworzyć kamienie. Innymi słowy, szczawiany łączą się z wapniem tworząc nierozpuszczalne kryształy.
Wśród głównych czynników ryzyka wystąpienia kamicy nerkowej są: mała podaż płynów, dieta bogata w szczawiany, predyspozycje genetyczne oraz niektóre schorzenia przewodu pokarmowego.
Szpinak a kamienie nerkowe
Szpinak jest jednym z warzyw o najwyższej zawartości szczawianów. W 100 g surowego szpinaku znajduje się około 970 mg szczawianów. To znacznie więcej niż w innych popularnych produktach (np. w burakach, gdzie znajduje się ich ok. 650 mg).
Spożycie dużych ilości szpinaku zwiększa stężenie szczawianów w moczu, co sprzyja krystalizacji z wapniem. Wapń w jelitach łączy się ze szczawianami, ale część i tak trafia do moczu, gdzie może formować kamienie.
Kto powinien szczególnie uważać?
Na nadmiar szczawianów w diecie powinny uważać przede wszystkim osoby z historią kamicy nerkowej (szczególnie kamieni szczawianowo-wapniowych), a także pacjenci po operacjach jelit (np. resekcji jelita cienkiego), u których wchłanianie wapnia jest zaburzone. Ostrożność powinny zachować też osoby odwodnione lub pijące niewielkie ilości płynów.
Jak jeść szpinak bez ryzyka?
Najważniejszy jest umiar. Warto ograniczyć porcje surowego szpinaku do 1–2 garści dziennie. Dodatkowo, krótkie gotowanie w wodzie redukuje zawartość szczawianów nawet o 30–40 proc. Pomocny może być także dodatek wapnia przy posiłku. Spożywanie produktów mlecznych razem ze szpinakiem powoduje, że szczawiany łączą się z wapniem w jelitach i są wydalane z kałem, a nie trafiają do nerek. Ważne jest także utrzymanie odpowiedniego nawodnienia – minimum 2–3 litrów dziennie, aby rozcieńczyć mocz i zmniejszyć ryzyko krystalizacji.