Spis treści
Charakterystyczny aromat kawy pochodzi z reakcji Maillarda – tej samej, która odpowiada za brązowienie chleba w tosterze czy chrupiącą skórkę kurczaka. Podczas palenia ziaren kawy aminokwasy reagują z cukrami tworząc setki lotnych związków zapachowych – od karmelowych, przez orzechowe, aż po lekko dymne. To właśnie pyrazyny, furany, tiolany tworzą charakterystyczny zapach!
Kawa zawiera też teobrominę i teofilinę, które tworzą subtelną mieszankę pobudzenia fizycznego i umysłowego. Z tego powodu kawa "pobudza inaczej" niż np. energetyki z czystą kofeiną. Jak picie kawy wpływa na nasz organizm?
Jak kawa wpływa na mózg?
Kawa wpływa na wiele narządów w ciele, a jej działanie jest zarówno pobudzające, jak i ochronne – wszystko zależy od ilości, częstotliwości picia i indywidualnej wrażliwości organizmu.
Kofeina, główny składnik kawy, działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, blokując działanie adenozyny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za uczucie zmęczenia i senności. Dzięki temu poprawia koncentrację, refleks, a nawet nastrój. Co ciekawe, regularne, umiarkowane picie kawy może obniżać ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i Parkinsona, ponieważ chroni komórki nerwowe przed zwyrodnieniami.
Kawa a układ krwionośny
Jeśli chodzi o serce i układ krwionośny, kawa ma złożone działanie. U niektórych osób może tymczasowo podnosić ciśnienie krwi, szczególnie jeśli piją ją rzadko. Jednak wiele badań sugeruje, że u regularnych konsumentów kawa może wręcz zmniejszać ryzyko chorób serca, pod warunkiem, że spożywana jest w umiarkowanych ilościach (np. 2–3 filiżanki dziennie). U osób wrażliwych na kofeinę zbyt duże dawki mogą wywoływać uczucie kołatania serca lub arytmie.
Jak picie kawy wpływa na wątrobę i… płuca?
Kawa ciekawie działa również na płuca – kofeina rozszerza oskrzela, co może przynosić ulgę osobom z astmą lub innymi chorobami dróg oddechowych - choć należy pamiętać, że nie jest to substytut leków. Jeśli chodzi o wątrobę, kawa jest wręcz jej sprzymierzeńcem. Regularne spożycie zmniejsza ryzyko stłuszczenia wątroby, marskości, a nawet raka wątroby. Działa ochronnie i może spowalniać procesy uszkodzenia tego narządu – pod warunkiem, że nie zawiera nadmiaru cukru i dodatków.
Czy osoby z refluksem mogą pić kawę?
W układzie pokarmowym kawa pobudza produkcję kwasu żołądkowego, co może być niekorzystne dla osób z refluksem czy wrzodami, szczególnie jeśli piją ją na pusty żołądek. Z drugiej strony stymuluje pracę jelit, co tłumaczy, dlaczego dla wielu osób poranna kawa działa jak naturalny środek przeczyszczający.
Jak kawa wpływa na nerki i metabolizm?
Nerki również reagują na działanie kofeiny – kawa działa lekko moczopędnie, zwłaszcza u osób, które piją ją okazjonalnie. Istnieją też badania sugerujące, że nadmierne spożycie kawy może wpływać na utratę magnezu i wapnia, ale przy zbilansowanej diecie nie stanowi to większego zagrożenia. Długotrwałe picie dużych ilości kawy może jednak osłabiać kości, ponieważ wpływa na gospodarkę wapniową.
Wreszcie, kawa pozytywnie wpływa na metabolizm. Zwiększa wrażliwość komórek na insulinę i może obniżać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. To działanie jest silniejsze w przypadku kawy niesłodzonej i bez dodatku mleka lub śmietanki.
