Nowalijki to pierwsze, młode, wiosenne warzywa, które pojawiają się na bazarkach i straganach przed głównym sezonem. Jednak specjaliści przestrzegają, by sięgać po nie z umiarem.
Nowalijki – czy są zdrowe?
W czasie od marca do maja w naszym kraju sprzedaje się produkty nie importowane, ale krajowe, które były uprawiane pod osłonami i w szklarniach.
Szklarnia zapewnia specyficzne warunki klimatyczne, wyższą temperaturę w dzień i w nocy, a także ochronę przed wiatrem. Uprawa w gruncie, także ze względu na przymrozki gruntowe, daje plony później, co sprawia, że w kwietniu, a nawet do połowy maja spożywamy głównie nowalijki szklarniowe.
Nowalijki potrzebują długiego nasłoneczniania tymczasem w marcu, kwietniu czy maju dzień jest jeszcze za krótki na ich potrzeby. Z uwagi na to rolnicy stosują intensywne nawożenie azotowe, które jest potrzebne roślinom do produkcji biomasy. Tymczasem nowalijki pobierają azot w sposób nieselektywny. To oznacza, że pobierają go tyle, ile się im dostarczy, a nie tyle, ile potrzebują.
O ile jednak niewielkie ilości azotanów w młodych warzywach są zjawiskiem normalnym, o tyle jego nadmiaru warzywa nie są w stanie spożytkować i związki te zaczynają się kumulować. Nadmiar nawozu rośliny odkładają w postaci azotanów, które nie są szkodliwe dla zdrowia same w sobie, jednak produkty ich przemian już tak.
W trakcie transportowania i przechowywania warzyw azotany redukują się do szkodliwych azotyn, które przyczyniają się do produkcji rakotwórczych nitrozoamin. Największą zdolność kumulacji azotanów mają takie warzywa jak sałata, rzodkiewka, szpinak i inne warzywa liściowe. Mniejszą - rośliny, których częścią jadalną są owoce.
Kupujesz nowalijki? Pamiętaj o tych kilku zasadach
Nie musimy całkowicie zrezygnować z nowalijek. Przy ich zakupie warto jednak pamiętać o kilku kwestiach.
- Nie postrzegaj nowalijek jako głównego źródła witamin. Doskonale sprawdzają się jako urozmaicenie posiłków
- W sklepie wybieraj tylko warzywa zdrowe. Powinny mieć gładką skórkę, bez pleśni i śladów gnicia
- Liście nie powinny mieć przebarwień. Jeśli mają żółte zabarwienie może to świadczyć o przenawożeniu
- Nie kupujmy dużych warzyw. Może to wskazywać na nadmiar związków azotowych
- Dokładnie myj zakupione nowalijki, a następnie je obierz. To dobra praktyka, ponieważ najwięcej szkodliwych substancji znajduje się pod skórką
- Kupuj warzywa pochodzące z ekologicznego rolnictwa.
