Spis treści
- Leczenie ortodontyczne niepełnosprawnej córki
- Zakup protezy zębowej dla niepełnosprawnej córki pozostającej na utrzymaniu rodziców
- Pozostałe (ogólne) warunki odliczenia podatkowego w ramach ulgi rehabilitacyjnej
- Kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?
- Kim jest osoba niepełnosprawna?
- Kim jest osoba utrzymująca osobę niepełnosprawną?
- Prawidłowa dokumentacja wydatków
Leczenie ortodontyczne niepełnosprawnej córki
Ojciec mający na utrzymaniu niepełnosprawną córkę zapytał Dyrektora KIS o możliwość odliczenia w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-37 (w ramach ulgi rehabilitacyjnej) wydatków na leczenie korekty zgryzu córki obejmujące:
- wizyty kontrolne (co 2 m-ce, ok. 2 lata leczenia),
- zdjęcie aparatu ortodontycznego w łuku górnym i dolnym,
oraz na nabycie:
- aparatu ortodontycznego metalowego (…) w łuku górnym i dolnym,
- pozycjonera w łuku górnym i dolnym,
- retainera w łuku dolnym,
- modeli ortodontycznych po leczeniu?
Córka z racji swojej niepełnosprawności ma między innymi problemy z właściwą wymową przez nieprawidłowości zgryzowe. Ojciec argumentował (prezentując jednocześnie dokumentację medyczną), że wydatki te ułatwiają wykonywanie czynności życiowych córki W.M. Dzięki podjętemu leczeniu zgryzu córka będzie mogła właściwie żuć pokarm, prawidłowo oddychać nosem (bo z racji wady zgryzu często oddycha buzią), oraz poprawi się jakość jej wymowy (tak można było zrozumieć wypowiadane przez nią słowa).
Dyrektor KIS (w interpretacji z 17 maja 2024 r. – sygn. 0114-KDIP3-2.4011.236.2024.3.JM) stwierdził, że możliwe jest odliczenie (od dochodu przed opodatkowaniem) jedynie wydatków poniesionych na nabycie aparatu ortodontycznego, pozycjonera, retainera oraz modeli ortodontycznych po leczeniu.
Natomiast nie można w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć wydatków poniesionych na wizyty niepełnosprawnej córki u ortodonty oraz wydatków na zdjęcie przez ortodontę aparatu w łuku górnym i dolnym.
Na podstawie bowiem art. 26 ust. 7a pkt 3 i 6b ustawy o PIT, wydatkami, które uprawniają do skorzystania z ulgi tzw. ulgi rehabilitacyjnej są m.in. wydatki poniesione na:
3) zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionych w wykazie, o którym mowa w pkt 2a, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
6b) odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne.
Organ podatkowy uznał ww. aparat ortodontyczny, pozycjoner, retainer i modele ortodontyczne za sprzęt ułatwiający wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności – co pozwala na odliczenie wydatków na ich zakup.
Natomiast Dyrektor KIS stwierdził, że wydatki na wizyty niepełnosprawnej córki u ortodonty oraz wydatki na zdjęcie przez ortodontę aparatu w łuku górnym i dolnym nie mieszczą się w zakresie pojęcia „zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne”. I dlatego odmówił prawa do odliczenia tych wydatków.
Zakup protezy zębowej dla niepełnosprawnej córki pozostającej na utrzymaniu rodziców
Rodzice mają na utrzymaniu dorosłą, niepełnosprawną córkę. Wskutek choroby nowotworowej i jej leczenia (chemioterapia), córce wypadły samoistnie zęby. Konieczny stał się więc zakup protez zębowych (górnej i dolnej), co zrealizował i sfinansował w 2021 roku ojciec. Dochody córki w tym roku nie przekroczyły kwoty 15 010 zł 56 gr. Jedynym dochodem córki była w tym roku renta socjalna z ZUS.
Ojciec zapytał Dyrektora KIS, czy zakup protez zębowych dla córki może odliczyć od podatku w zeznaniu podatkowym za 2021 r.?
Dyrektor KIS w interpretacji z 7 czerwca 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.312.2022.2.KR) uznał, że takie odliczenie jest w tym przypadku możliwe i zgodne z prawem podatkowym.
Organ podatkowy wskazał, że podstawą prawną tego odliczenia jest przepis art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o PIT, na podstawie którego odliczeniu mogą podlegać wydatki na zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionych w wykazie, o którym mowa w pkt 2a, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.
Jak uznał Dyrektor KIS, określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że ustawodawca zalicza do nich wyłącznie urządzenia, narzędzia techniczne i sprzęt o indywidualnym i szczególnym (niestandardowym) charakterze, niezbędne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonywania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt (urządzenie czy narzędzie) musi posiadać właściwości leczniczo – rehabilitacyjne lub ułatwiać tej osobie, ze względu na jej niepełnosprawność, wykonywanie czynności życiowych.
Z uregulowań zawartych w ww. art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika zatem, że:
- pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu (urządzenia, narzędzia), a rodzajem niepełnosprawności, pozostawać musi ścisły związek,
- zakupiony sprzęt (urządzenie, narzędzie) musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu lub ułatwiać wykonywanie czynności życiowych,
- cechą zakupionego sprzętu (urządzenia, narzędzia) musi być jego indywidualny charakter.
Zaś osobą właściwą do stwierdzenia, czy dane urządzenie, sprzęt czy narzędzie jest niezbędne w rehabilitacji oraz będzie ułatwiało wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, jest w szczególności lekarz specjalista, który biorąc pod uwagę stan zdrowia konkretnej osoby i potrzeby indywidualnej rehabilitacji może ten fakt potwierdzić np. w wydanym zaświadczeniu.
Pozostałe (ogólne) warunki odliczenia podatkowego w ramach ulgi rehabilitacyjnej
Kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?
Z ulgi rehabilitacyjnej (określonej w art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7h ustawy o PIT), w tym z odliczenia wydatków na zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności , mogą skorzystać:
- osoby niepełnosprawne, oraz
- osoby utrzymujące osoby niepełnosprawne.
Kim jest osoba niepełnosprawna?
To osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez odpowiedni organ. Osobą niepełnosprawną jest (wg art. 26 ust. 1 pkt 6 w związku z ust. 7d, ust. 7f, ust. 7g ustawy o PIT) osoba:
- wobec której orzeczono jeden z trzech stopni niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany albo lekki) wg przepisów obowiązujących od 1998 roku lub
- której przyznano rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
- wobec której orzeczono niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 roku życia na podstawie odrębnych przepisów,
- wobec której orzeczono niepełnosprawność na podstawie przepisów obowiązujących przed 1998 rokiem (tzw. grupy inwalidzkie).
Osoba niepełnosprawna zaliczona do I grupy inwalidzkiej – to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności.
Osoba niepełnosprawna zaliczona do II grupy inwalidzkiej – to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy albo umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Kim jest osoba utrzymująca osobę niepełnosprawną?
Za osobę utrzymującą osobę niepełnosprawną uznaje się np. rodzica opiekującego się niepełnosprawnym dzieckiem (na które wydano orzeczenie o niepełnosprawności).
Osobą z niepełnosprawnością, pozostającą na utrzymaniu (w rozumieniu przepisów ustawy o PIT dot. ulgi rehabilitacyjnej), może być:
- małżonek,
- zstępny (np. dziecko, wnuk),
- wstępny (np. rodzic, dziadek, babcia),
- pasierb,
- zięć, synowa,
- brat, siostra,
- ojczym, macocha, teściowa, teść, lub
- dziecko obce przyjęte na wychowanie przez Ciebie lub małżonka
– pod warunkiem że roczny dochód tej osoby z niepełnosprawnością (rozumiany jako przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów) nie przekroczył w rozliczanym roku podatkowym dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego (w 2024 r. jest to kwota 19 061,28 zł. Przy czym przy ustalaniu tych rocznych dochodów trzeba pominąć:
- alimenty na rzecz dzieci: małoletnich, pełnoletnich, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, pełnoletnich do 25. roku życia, które uczą się lub studiują oraz same spełniają kryterium dochodowe,
- świadczenie uzupełniające otrzymane przez osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji,
- dodatki z tarcz antyinflacyjnych i solidarnościowych takie jak: dodatek energetyczny, dodatek osłonowy, dodatek węglowy, dodatek dotyczący sytuacji na rynku paliw, dodatek elektryczny, refundacja kwoty odpowiadającej podatkowi VAT w związku z sytuacją na rynku gazu,
- zasiłek pielęgnacyjny,
- 13. i 14. emeryturę.
Prawidłowa dokumentacja wydatków
Odliczane w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki muszą być należycie udokumentowane. Dokument potwierdzający zakup lub wydatek musi wskazywać, kto, kiedy i za co zapłacił. Można to potwierdzić np. fakturą, paragonem, rachunkiem lub innymi dowodami zapłaty. Dokumenty te trzeba przechowywać (przez 5 lat od końca roku podatkowego) na wypadek ew. kontroli podatkowej – natomiast nie trzeba ich załączać do zeznania podatkowego.
W przypadku ulgi rehabilitacyjnej odliczenia wydatków dokonuje się:
- w podatku dochodowym od osób fizycznych (od dochodu przed opodatkowaniem) i
- w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych (od przychodu przed opodatkowaniem).
Oprac. Paweł Huczko
