Już od 1 stycznia 2025 r. ok. 30% osobom pobierającym rentę socjalną, będzie przysługiwał dodatek dopełniający w wysokości znacznie przewyższającej kwotę tej renty, bo opiewający na 2520 zł miesięcznie. Pierwsze wypłaty świadczenia (w niektórych przypadkach z wyrównaniem od 1 stycznia 2025 r.) nastąpią w maju 2025 r. Komu będzie przysługiwał dodatek dopełniający, na jakich warunkach i czy będzie trzeba wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia?
Spis treści
- Renta socjalna – co to za świadczenie, komu przysługuje i w jakiej wysokości?
- Dodatek dopełniający do renty socjalnej – komu będzie przysługiwał i w jakiej wysokości?
- Dodatek dopełniający do renty socjalnej – w jakich przypadkach należy złożyć wniosek, aby go otrzymać i kiedy nastąpią pierwszy wypłaty?
Renta socjalna – co to za świadczenie, komu przysługuje i w jakiej wysokości?
Renta socjalna to świadczenie pieniężne przysługujące osobom niezdolnym do pracy ze względu na stan zdrowia, na podstawie ustawy z dnia 27.06.2003 r. o rencie socjalnej.
Rentę socjalną mogą otrzymać osoby, które:
mają ukończone 18 lat a
jeżeli są płci żeńskiej – także, jeżeli mają ukończone 16 lat i wyszły za mąż,
co do których, lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS stwierdziła, że są całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
przed ukończeniem 18 roku życia
w trakcie nauki (także podczas wakacji lub urlopu dziekańskiego) w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia albo
w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Wysokość renty socjalnej wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Od 1 marca 2024 r. renta socjalna przysługuje w kwocie 1780,96 zł. Zgodnie z powyższym – kwota ta, podlega corocznej waloryzacji i będzie obowiązywała do 28 lutego 2025 r. Od 1 marca 2025 r. – należy spodziewać się podwyżki świadczenia.
W przypadku spełnienia wszystkich niezbędnych warunków, renta socjalna może być przyznana:
na stałe – jeżeli całkowita niezdolność do pracy świadczeniobiorcy jest trwała lub
na czas określony – gdy niezdolność do pracy świadczeniobiorcy jest okresowa.
Istotne jest również, że w przypadku dorabiania do renty socjalnej – w zależności od wysokości osiąganego przychodu – wysokość świadczenia, może zostać odpowiednio zmniejszona lub jego wypłata nawet całkowicie zwieszona. I tak, jeżeli osiągany przychód:
jest niższy niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za dany kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS (tj. niż kwota 5626,90 zł – w okresie od 1 września 2024 r. do 30 listopada 2024 r., i odpowiednio – kwota 5713,20 zł – w okresie od 1 grudnia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.1) – renta socjalna będzie wypłacana w pełnej wysokości,
jest wyższy od 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS (tj. niż kwota 5626,90 zł – w okresie od 1 września 2024 r. do 30 listopada 2024 r., i odpowiednio – kwota 5713,20 zł – w okresie od 1 grudnia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.1) i nie przekracza 130% tego wynagrodzenia (tj. kwoty 10 450,00 zł – w okresie od 1 września 2024 r. do 30 listopada 2024 r., i odpowiednio – kwoty 10 610,20 zł – w okresie od 1 grudnia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.1) – renta socjalna zostanie zmniejszona o kwotę przekroczenia, ale nie wyższą niż kwota maksymalnego zmniejszenia (która – do czasu następnej waloryzacji, czyli do 1 marca 2025 r., dla renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy – wynosi 890,63 zł) i odpowiednio
jeżeli jest wyższy od 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS (tj. niż kwota 10 450,00 zł – w okresie od 1 września 2024 r. do 30 listopada 2024 r., i odpowiednio – kwota 10 610,20 zł – w okresie od 1 grudnia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.1) – wypłata renty socjalnej zostanie zawieszona.
Dodatek dopełniający do renty socjalnej – komu będzie przysługiwał i w jakiej wysokości?
Ustawą z dnia 27.09.2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw – do ustawy o rencie socjalnej, zostało wprowadzone nowe świadczenie, tj. dodatek dopełniający do renty socjalnej. Dodatek ten, będzie przysługiwał osobom uprawnionym do renty socjalnej, które spełniają jednocześnie dodatkowy warunek tj. posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Nowe świadczenie będzie dotyczyło – według danych przedstawionych przez ustawodawcę – około 30% osób uprawnionych do renty socjalnej.
Kwota dodatku będzie wynosiła 2520 zł i będzie podlegała corocznej waloryzacji od dnia 1 marca każdego roku. Podwyższenie kwoty dodatku dopełniającego w związku z waloryzacją, będzie następowało z urzędu i nie będzie wymagało wydania decyzji. Informacja o zwiększeniu kwoty dodatku, będzie przekazywana osobie pobierającej rentę socjalną przez ZUS lub inny organ emerytalno-rentowy, który będzie dokonywał jego wypłaty. Kwota dodatku, już od początku wejście w życie wprowadzającej go ustawy, tj. od 1 stycznia 2025 r. – będzie zatem wyższa od kwoty samej renty socjalnej, która aktualnie opiewa na kwotę 1780,96 zł.
Dodatek będzie wypłacany wraz z rentą socjalną. W przypadku osiągania przez osobę uprawnioną do renty socjalnej i dodatku dopełniającego, przychodu w wysokości powodującej zawieszenie wypłaty lub zmniejszenie kwoty renty socjalnej (o czym była mowa powyżej) – na takich samych zasadach, zawieszeniu lub odpowiednio zmniejszeniu – będzie podlegał dodatek dopełniający.
Dodatek dopełniający, podobnie jak renta socjalna i zasiłek pogrzebowy, będą finansowane ze środków budżetu państwa, a konkretniej – ze środków Funduszu Solidarnościowego, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 23.10.2018 r. o Funduszu Solidarnościowym.
Ustawa wprowadzająca dodatek dopełniający, była inicjatywą obywatelską. Jak wynikało z uzasadnienia jej projektu – powstała ona z potrzeby walki o godne życie osób niepełnosprawnych, których regularne wizyty u lekarzy specjalistów, systematyczne rehabilitacja, niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, specjalistyczne żywienie oraz środki higieny osobistej wymagają dużych nakładów finansowych, których nie pokrywała obowiązująca kwota renty socjalnej. Zwiększenie wsparcia finansowego ww. osób, z całą pewnością, umożliwi – w większym stopniu – pokrycie koniecznych wydatków oraz zwiększy szansę na ich niezależne życie.
Dodatek dopełniający do renty socjalnej – w jakich przypadkach należy złożyć wniosek, aby go otrzymać i kiedy nastąpią pierwszy wypłaty?
Ustawa wprowadzająca dodatek dopełniający, czyli – ustawa z dnia 27.09.2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw, wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. Pierwsza wyłata dodatku dopełniającego, została jednak zaplanowana na maj 2025 r., w terminach płatności rent socjalnych. W przypadku osób:
które na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na 1 stycznia 2025 r., będą już pobierać rentę socjalną i będą miały orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji – wypłata dodatku w maju 2025 r., nastąpi łącznie z wyrównaniem od 1 stycznia 2025 r., natomiast
w przypadku osób, które na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na 1 stycznia 2025 r., będą pobierać rentę socjalną, ale nie będą miały orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji natomiast – aby otrzymać dodatek już w maju 2025 r. – będą musiały wystąpić ze stosownym wnioskiem o jego przyznanie (o ile uzyskają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji) i przysługiwać im będzie wyrównanie od miesiąca złożenia ww. wniosku.
Osobom, o którym mowa w pkt 1 powyżej, tj. które na dzień wejście w życie ustawy (czyli na 1 stycznia 2025 r.), będą już pobierać rentę socjalną i będą miały orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji – przyznanie dodatku następować będzie z urzędu i nie będzie wymagało wydania decyzji. Osobom, którym mowa w pkt 2 natomiast, tj. które na dzień wejście w życie ustawy (czyli na 1 stycznia 2025 r.), będą pobierać rentę socjalną, ale nie będą miały orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji – dodatek będzie przysługiwał wyłącznie na wniosek, o ile uzyskają one orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Z wnioskiem o przyznanie dodatku dopełniającego – już od 1 stycznia 2025 r. – będzie mogła wystąpić osoba ubiegająca się o ten dodatek lub jej przedstawiciel ustawowy, a także inne osoby, kierownik ośrodka pomocy społecznej albo odpowiednio – dyrektor centrum usług społecznych, działający za zgodą osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego. Ustalenie uprawnienia do dodatku i jego wypłata, będą odbywały się na takich zasadach, jak w przypadku renty socjalnej. W przypadku pozytywnej decyzji o przyznaniu dodatku, będzie on wypłacany (wraz z rentą socjalną):
w formie bezgotówkowej, na wskazany rachunek płatnicy uprawnionego albo
za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń.
Sprawdź >>> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa
1 Komunikat Prezesa ZUS z dnia 18.11.2024 r. w sprawie granicznych kwot przychodu dla 2024 r. stosowanych przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27.09.2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1615)
Ustawa z dnia 27.06.2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2194)
Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1631 z późn. zm.)