Iga Leszczyńska (red. Infor.pl): Panie Doktorze, przez ostatnie miesiące wiele mówi się na temat zakażeń RSV. Co warto wiedzieć o tym wirusie?
dr hab. n.med. Tomasz Dzieciątkowski: Wirus syncytialny oddechowy (Respiratory Syncytial Virus; RSV) jest wirusem RNA zaliczanym obecnie wraz z ludzkim metapneumowirusem (HMPV) do rodziny Pneumoviridae. RSV jest specyficzny i patogenny wyłącznie dla człowieka, zakażając komórki ludzkiego układu oddechowego. RSV powoduje szerokie spektrum chorób układu oddechowego, od łagodnych infekcji górnych dróg oddechowych (w większości przypadków), do potencjalnie zagrażających życiu zakażeń dolnych dróg oddechowych. Szacuje się, że każdego roku na całym świecie RSV powoduje ponad 3,6 miliona hospitalizacji i około 100 000 zgonów u dzieci poniżej 5 roku życia. Większość zgonów z jego powodu (97%) ma miejsce w tych krajach, gdzie dostęp do opieki medycznej jest ograniczony. Trzeba też podkreślić, że wbrew obiegowej opinii nie jest to patogen nowy – wyizolowano go bowiem jeszcze w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, jednak przez dekady ze względu na trudności diagnostyczne i brak specyficznej profilaktyki nie był on badany na szeroką skalę.
Objawy zakażenia RSV
IL.: Jakie są objawy zakażenia RSV?
TD.: RSV jest przenoszony przede wszystkim drogą kropelkową, jednak uważa się też, że wirus może być rzadziej przenoszony poprzez bezpośredni kontakt z osobami zakażonymi lub zakażonymi przedmiotami. Pierwsze objawy zakażenia RSV pojawiają się zazwyczaj między 4 a 7 dniem od momentu ekspozycji. W przypadku zajęcia górnych dróg oddechowych objawy obejmują: katar, ból gardła, uczucie zmęczenia oraz gorączkę do 38,5ºC. Trzeba zaznaczyć, że chociaż u większości dzieci może wystąpić podczas zakażenia RSV gorączka, to u pewnej części małych dzieci może jej nie być. Z kolei, przy infekcji dolnych dróg oddechowych typowymi objawami są: kaszel, uczucie duszności, skurcz oskrzeli i towarzyszący mu świszczący oddech.
Leczenie RSV
IL.: Jakie jest leczenie RSV?
TD.: Niestety nie ma obecnie przyczynowego leczenia RSV. Terapia ma głównie charakter objawowy. W przypadku ciężkiej choroby RSV stosuje się leczenie wspomagające, takie jak odsysanie wydzieliny przez nos, dożylne podawanie płynów w celu nawodnienia i co bardzo ważne, podawanie tlenu wspomagającego oddychanie.
Pewnym rodzajem profilaktyki chroniącym niemowlęta są długo działające przeciwciała monoklonalne, skierowane przeciwko RSV. Są one podawane w postaci zastrzyku domięśniowego dzieciom wkrótce po urodzeniu lub krótko przed wystąpieniem sezonu zachorowań RSV (październik-kwiecień). Przeciwciała przeciwko RSV można również podawać dzieciom wchodzącym w drugi rok życia, a które są bardziej narażone na ciężki przebieg zakażeń RSV (np. urodzone przedwcześnie, z przewlekłą chorobą płuc, z obniżoną odpornością czy mukowiscydozą). Tak podane przeciwciała monoklonalne zapewniają ochronę przed zakażeniami RSV przez co najmniej 5 miesięcy.
IL.: Czy pomimo szczepienia przeciwko RSV można zachorować?
TD.: Oczywiście, nie ma bowiem leku czy szczepionki o 100% skuteczności. W badaniach klinicznych oceniono natomiast, że szczepionki przeciwko RSV zmniejszały wśród seniorów ryzyko wystąpienia choroby dolnych dróg oddechowych związanej z RSV o 67-83%, a ciężkich zakażeń nawet o 86-94%. W przypadku szczepień kobiet w ciąży jedna dawka szczepionki zapewniła 81% protekcji w zapobieganiu ciężkiej infekcji w ciągu trzech miesięcy i 69% w ciągu sześciu miesięcy po porodzie.
IL.: Co można zrobić, żeby uchronić się przed RSV?
TD.: Obecnie dostępnych jest kilka szczepionek profilaktycznych, których zadaniem jest zapobieganie ciężkim postaciom choroby i zakażeniom RSV u niemowląt i osób starszych. Aby chronić niemowlęta, kobietom w późnym okresie ciąży (trzeci trymestr, definiowany od 28. tygodnia ciąży w większości przypadków) podaje się szczepionkę, która umożliwia przeniesienie przeciwciał przeciwko RSV przez łożysko do płodu, który jest chroniony przez około 6 krytycznych miesięcy po urodzeniu dziecka. W przypadku seniorów dostępne są w Polsce dwie szczepionki przeciwko RSV, o podobnej skuteczności. Wyniki badań klinicznych i obserwacyjnych z tych krajów, które jako pierwsze wprowadziły te produkty w celu ochrony niemowląt i osób starszych, wykazały, że są one bezpieczne i dobrze działające.
Zagrożenie zakażeniem RSV
IL.: Gdzie i w jakim wieku jest największe zagrożenie zakażeniem RSV?
TD.: Niemowlęta, zwłaszcza te poniżej szóstego miesiąca życia, są najbardziej narażone na ciężką chorobę RSV i związany z nią zgon. RSV może również powodować ciężkie zakażenia u osób starszych i pacjentów z chorobami współistniejącymi, takimi jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc lub zastoinowa niewydolność serca, gdzie wskaźniki hospitalizacji są dużo wyższe.
![Błonica. Co warto o niej wiedzieć? [WYWIAD]](https://g.infor.pl/p/_files/38439000/blonica-szpital-choroba-38438984.jpg)
