Spis treści
Substancje endokrynnie czynne (ang. Endocrine Disrupting Chemicals, EDCs) to związki chemiczne, które mogą zakłócać funkcjonowanie układu hormonalnego. Mogą one naśladować, blokować lub modyfikować działanie naturalnych hormonów, co prowadzi do różnorodnych problemów zdrowotnych. Substancje endokrynnie czynne mogą też przyczyniać się do rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość, niepłodność czy nowotwory.
Stworzona przez dr hab. Aleksandrę Rutkowską z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego aplikacja dostarcza spersonalizowanych rekomendacji swoim użytkownikom na podstawie naukowego algorytmu. Jak działa w praktyce?
CheckED – jak działa aplikacja?
Dzięki pracy dr hab. Aleksandry Rutkowskiej z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego możliwe stało się identyfikowanie czynników zagrażających zdrowiu w przestrzeni domowej. Okazuje się bowiem, że wybór np. okien czy farby może mieć wpływ na nasz organizm.
Działanie aplikacji polega na analizie odpowiedzi użytkownika dotyczących jego mieszkania i stylu życia. Na podstawie udzielonych odpowiedzi aplikacja wskazuje, czy w otoczeniu występują substancje endokrynnie czynne (ED). Proces odbywa się zdalnie, a nawet bez konieczności instalacji aplikacji czy wychodzenia z domu. Analiza zajmuje ok. kilku minut.
Po zakończeniu testu użytkownik otrzymuje wynik oceny narażenia na ED, który może być niski, średni lub wysoki. Rekomenduje także zamianę produktów na bezpieczne dla zdrowia i proponuje działania mające na celu zmniejszenie narażenia na szkodliwe substancje. Wyniki można także aktualizować. Dzięki ponownej analizie można ocenić czy wprowadzone zmiany przyniosły oczekiwane rezultaty.
Aplikacja przedstawiana jest jako innowacyjne narzędzie biomonitoringu i wsparcia w profilaktyce zdrowotnej.
Substancje endokrynnie czynne – gdzie się znajdują?
Substancje endokrynnie czynne znajdują się w wielu produktach codziennego użytku, takich jak tworzywa sztuczne (np. bisfenol A – BPA, ftalany), kosmetyki i środki higieny osobistej (parabeny, triklosan), pestycydy i herbicydy (glifosat, DDT), a także leki (syntetyczne hormony, np. stosowane w antykoncepcji) i produkty spożywcze i ich opakowania (np. substancje przenikające z plastikowych opakowań).
Substancje ED - jaki mogą mieć wpływ na zdrowie i jak ich uniknąć?
Zdaniem naukowców, zaburzenia endokrynne mogą powodować problemy z płodnością, zaburzenia metaboliczne (otyłość, cukrzyca typu 2), a także choroby tarczycy i zwiększone ryzyko nowotworów hormonozależnych (rak piersi, prostaty).
By zmniejszyć ekspozycję na substancje endokrynnie czynne, warto: unikać plastikowych opakowań, szczególnie tych zawierających BPA, spożywać żywność ekologiczną, wolną od pestycydów, a także unikać podgrzewania jedzenia w plastikowych pojemnikach i ograniczać kontakt z produktami zawierającymi syntetyczne substancje chemiczne.
